Overgewicht

Vet

  • Zie boven afbeelding formule vetcellen
Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 

.

In het kort

  • Bij het aanpakken van overgewicht is goede voeding, bewegen en het omgaan met stress belangrijk
  • In een leefstijlprogramma komen deze dingen aan de orde
  • U krijgt dan 2 jaar ondersteuning om te komen tot een gezonder leven.
  • De fysiotherapeut geeft door een beweegprogramma begeleiding om het bewegen op te pakken en vol te houden

  • Andere benaming: obesitas
  • Overgewicht betekent dat een persoon meer weegt dan ‘normaal’ voor zijn lengte. Bij obesitas is er sprake van overgewicht die de gezondheid in gevaar kan brengen, het gewicht ligt dan 20% of meer boven het gewicht wat normaal is
  • Zie google afbeeldingen: vetweefsel. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
  • Gezondheidsplein, filmpje: overgewicht
  • Diagnose/ indicatie overgewicht, zie Hartstichting: bereken BMI en middelomtrek
  • Gemiddeld gebruikt een volwassen man ongeveer 2500 kcal per dag en een volwassen vrouw 2000 kcal per dag.
  • Het totale energieverbruik is opgebouwd uit drie componenten:
    • Het rustmetabolisme (gemiddeld 60%)
    • Het thermische effect van voedsel (dit is de energie die door het lichaam wordt verbruikt bij het eten en verteren van voedsel) (circa 10%)
    • Het aandeel van de fysieke activiteit (gemiddeld 30%, maar sterk variërend per individu). Zie website 'voedingscentrum.nl': MET waarde (de hoeveelheid energie die een bepaalde fysieke inspanning kost, vergeleken met de hoeveelheid benodigde energie in rust)
  • Het lichaamsgewicht wordt bepaald door de balans tussen energie-inname en energieverbruik
  • Vooral overmatige vetconsumptie lijkt een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van overgewicht omdat:
    • Vet heeft een grote energiedichtheid
    • Het lichaam heeft een vrijwel oneindige en zeer efficiënte opslagcapaciteit voor vet
    • Vet wordt smakelijk gevonden
  • Uit onderzoek blijkt dat mensen die minder gaan eten en daarbij gaan sporten niet meer afvallen dan mensen die minder gaan eten zónder te gaan sporten. Lichamelijke activiteit is een belangrijk, maar het is heel moeilijk om alleen door meer beweging af te vallen. In combinatie met een dieet geeft extra lichaamsbeweging betere resultaten, met name qua gewichtshandhaving op langere termijn. Zie aanvullende informatie: 2.3
  • De laatste jaren is bekend geworden dat vooral buikvetweefsel hormoonachtige stoffen afscheidt die een belangrijke invloed hebben op de werking van en gevoeligheid voor insuline. Een BMI tussen 25 en 30 geeft al een twee tot vijf keer hoger risico op het ontwikkelen van diabets type 2. Bij een BMI boven de 30 is het risico 6 tot 25 keer vergroot 
  • Vetpercentages zijn niet goed te meten via een weegschaal. Zie aanvullende informatie: 2.6 en 2.7

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Overgewicht is voor 70% erfelijk bepaalt en wordt voor 30% door omgevingsfactoren bepaalt.
  • Te veel eten en te weinig bewegen: Overgewicht ontstaat als je meer energie opneemt (eten) dan dat je verbruikt (in rust en tijdens bewegen).
  • Moeilijk weerstand kunnen bieden aan eten. 

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Ademhalingsproblemen
  • Stoornissen van het bewegingsapparaat (gewrichtsslijtage)
  • Huidproblemen
  • Onvruchtbaarheid.
  • Hart- en vaatziekten (hoge bloeddruk / hoog cholesterol)
  • Insulineresistentie (ontstaan diabetes type 2)
  • Bepaalde vormen van kanker
  • Galblaasaandoeningen
  • Slaapstoornissen
  • Psychische problemen (negatief zelfbeeeld / depressie)

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut
    • Begeleiden,stimuleren en coachen zodat cliënt activiteiten gaat ondernemen. Zie aanvullende informatie 2.10
    • Eventuele begeleiding door fysiotherapeut (voor patiënten die het niet lukt zelfstandig een actieve leefstijl te ontwikkelen en/of te onderhouden) afstemmen op wensen patient:
      • Wil patient na de begeleiding naar een fitnessclub: beweegprogramma (oefeningen en activiteiten) laten plaatsvinden in fitnessruimte fysiotherapiepraktijk, zodat hij/zij bekend raakt met fitnessapparaten
      • Wil patient oefeningen en activiteiten zelf thuis oppakken: oefeningen en activiteiten doornemen die patient zelf kan doen (algemene oefeningen en oefeningen met elastische band/ gewichtjes)
      • Wil patient in een groep of individueel begeleid worden
  • Huisarts: 
  • Huisartsondersteuner: coachen
  • Mentale begeleiders: psycholoog, maatschappelijkwerk of online begeleiding (psyfit en hart en ziel: de Volkskrant ) om het eten te leren controleren
  • Diëtist: begeleiden

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Een gezonde leefstijl is erg belangrijk: Zie website 'de thuisrtars.nl' over een gezonde leefstijl. Zie onder afbeelding van video

SAM 3842

  • Test of u genoeg beweegt en neem de uitslag eventueel door met de fysiotherapeut of huisartsondersteuner
  • Vijf regels voor een goed afslankprogramma
    1. Bepaal of u eigenlijk wel moet afvallen. Uit onderzoek is gebleken dat iets overgewicht, maar een goede conditie en een goede spierkracht geen ongezonde situatie is. Als u dus werkelijk een overgewicht hebt en de huisarts of huisartsondersteuner of diëtiste is het er mee eens dat u gaat afvallen/ meer gaat bewegen, leest u dan verder. 
    2. Begin pas met een afslankprogramma wanneer u daar klaar voor bent. Belangrijk hierbij is dat u het voor uzelf doet en niet voor anderen.
    3. Kies een voedingspatroon dat alle belangrijke voedingsstoffen bevat. U iets verdiepen in calorieën, eiwitten, vetten, koolhydraten is hierbij belangrijk.
    4. Kies een voedingspatroon met haalbare doelen. Langzaam maar zeker (en blijvend) afvallen zijn hierbij sleutelwoorden.
    5. Kies een voedingspatroon dat u (uw leven) lang kunt volhouden. Er zijn erg veel soorten diëten, die allemaal aangeven dat u met dat dieet het beste afvalt. Het is verstandig (eventueel samen met een diëtist) om door te nemen welke manier van afvallen voor u goed is en welke begeleiding/ ondersteuning u daarbij nodig heeft. Blijvend gewichtsverlies zal een verandering van je leefstijl inhouden. Het is dus erg belangrijk hier goed over na te denken. Een gezonde leefstijl zal (en moet) een prettige levenslange verplichting zijn.
  • Houdingsverandering t.o.v. eten
    1. Als eerste is het belangrijk om te achterhalen waarom u niet alleen eet vanuit honger, maar ook vanuit trek. Als u hier achter bent, is het van belang om met deze situatie te leren omgaan/ dit te veranderen. Het kan zijn dat het verstandig is om begeleiding hierbij te krijgen van een maatschappelijk werker/ psycholoog. Bespreek dit zo nodig met uw huisarts.
    2. U meet uw gewicht en kijkt samen met uw begeleider naar welk streefgewicht u wilt toewerken. Het is belangrijk om haalbare doelen af te spreken zodat een “jo jo effect” voorkomen wordt. Als u weet hoeveel calorieën u per dag binnen krijgt, dan is te berekenen hoeveel u moet minderen om binnen een bepaalde periode af te vallen
  • Hou bij hoeveel u beweegt per week (met fitmeter) en bespreek dit met de fysiotherapeut, zie onder afbeelding van 'bol.com' bij 'fitmeter'.

9200000064060974

  • Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining (bijvoorbeeld inspanningsblokjes van 5 minuten) en/of krachttraining. Zie ook video's op website 'physiotec', Aquatherapie.
  • Als een sport niet meer kunt uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven: fitness programma voor thuis (hometrainer/ duo trainer/ roeiapparaat), wandelen, fietsen, etc. Zie ook trainen met video of (spel)computer
    • Maak gebruik van dvd: 'virtuele wandelingen en fietstochten'zie Bol.com
    • Wii training. Zie Bol.com. Zie ook video op website 'gezondheidsplein': 'trainen met Wii'

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

SAM 3838

    • Punten die van belang zijn. 
      • De fysiotherapeut, in samenwerking met de huisarts en/of huisarts ondersteuner (......) bepalen welk programma voor u geschikt is (!!)
      • Een combinatie van duur- en krachttraining geeft het beste resultaat
      • Training combineren met energie beperkend dieet (bespreken met dietist)
      • Advies: minstens 3 maal (verdeeld over de week) per week trainen
      • Krachttraining en/of korte intensieve duurtraining/ intervaltraining kan een goed alternatief zijn voor patiënten voor wie duurtraining problemen oplevert (bij ernstig overgewicht, vaatklachten benen, voetproblemen, amputaties, balans- en evenwichtsproblemen, langer bestaande diabetes, hartproblemen).
      • Duurtraining: verbeteren van het aeroob uithoudingsvermogen: Rond dit punt train je het vermogen van je lichaam om zuurstof naar je spieren te transporteren. Je traint je hart en longen waardoor je uithoudingsvermogen beter wordt. De trainingen (rond 60 tot 80 procent van je maximale hartslag, afhankelijk van je getraindheid) voelen over het algemeen vrij comfortabel aan. Je kan altijd de babbeltest gebruiken als 'parameter'. Kan je niet meer vlot babbelen tijdens het lopen, dan ga je te snel.
        • Beginnen met ongeveer 50%-60% van de maximale inspanning: duur en intensiteit in ongeveer 4 maanden rustig opbouwen (blessures voorkomen!!). (zie Karvonen index
        • Aan de hand van het type activiteit met behulp van de MET-lijsten ( zie website 'allesover sporten': MET, Metabolic Equivalent of Task waarde) uitleggen hoeveel minuten per week dergelijke activiteiten zouden moeten worden beoefend om tot een duurzame gezondheidswinst te komen.
      • Intervaltraining
        •  Activiteit, bv wandelen, afwisselen met 20 seconden sneller wandelen
        • 20 seconden maximaal en 90 seconden herstellen: 3 maal uitvoeren 
      • Krachttraining
        • 7-10 oefeningen en per oefening een set van 8-10 herhalingen.
          • Intensiteit per oefening (zwaarte) bepalen met 1 RM calculator
          • Uitbreiden naar 3 sets van 8-10 herhalingen per oefening
      • De effecten van dagelijkse trainingen van een half uur zijn hetzelfde als langere trainingen (van een uur) om de dag.

    SAM 3818

    De fysiotherapeut maakt een oefenprogramma van de oefeningen die u thuis kan doen

    1. Websites
      1. Dokterdokter: 
        1. gratis apps om af te vallen
        2. Wat je buikomvang over je gezondheid zegt
        3. Waarom het nu wél lukt om af te vallen
        4. Overgewicht bij pubers door slaaptekort
        5. Sporten en afvallen uitstellen? Beter van niet!
        6. Hoe je metabolisme verandert als je ouder wordt
        7. Afvallen
        8. Buikspieroefeningen voor een strakke buik
        9. Met een lichte training verbrand je meer vet
      2. Persoonlijke gezondheidscheck
      3. Vergelijkingshulp gewichtsverminderende operaties
      4. Hartstichting: gezond leven
      5. Gezondheidsnet: overgewicht en afvallen
      6. Boeken
        1. Het dikke afvalboek: hoogleraar I. Wolffers ( isbn: 978-90-468-0309-7)
        2. Wat is nu gezond ( fabels en feiten over voeding): prof. Dr. Martijn B. Katan
        3. Macht der gewoonte, Charles Duhigg
      7. Sportzorg.nl: overgewicht en sporten
      8. Kiesbeter.nl: overgewicht
      9. Gezondheidsplein: overgewicht
      10. Alles over sporten: 
        1. Traplopen, bewegen en krachtoefening in één
        2. Spierversterkende oefeningen
        3. Zie 'alles over sporten': Afvallen? Reken uit hoeveel calorieën je verbrandt (MET waarden)
        4. Hoeveel moet je bewegen volgens de richtlijn
      11. Voedingscentrum
        1. Ik wil afvallen, maar hoe doe ik dat?
      12. Optimaal sporten: Afvallen
    2. Onderbouwing  
      1. Minerva, Tijdschrift voor Evidence Based Medicine. Leven ouderen met overgewicht langer? (2010). Wat is de relatie tussen Body Mass Index (BMI) en mortaliteit bij personen ouder dan 70 jaar?
        • Dit cohortonderzoek toont aan dat vrouwelijke zeventigplussers met overgewicht (BMI tussen 25 en 29,9) een lager risico hebben van vroegtijdig overlijden dan hun leeftijdsgenoten met een normaal gewicht (BMI tussen 18 en 24,9). De resultaten zijn bevestigd door andere cohort-onderzoeken met meer personen. Het is momenteel nog onduidelijk welk beleid we bij ouderen met een verhoogde BMI moeten voeren.  
      2. Hoe meet een weegschaal je vetpercentage? (2008)
      3. Volkskrant: niet schrikken van vetweegschaal (2003)
      4. Maastrichtse profs schreven psychologisch behandelplan tegen obesitas (2015)
      5. Google scholarovergewicht
      6. Website van het Longfonds, video's: 'motivational interviewing'. Is hier beschreven voor COPD, maar kan toegepast worden voor alle klachtenbeelden waar gedragsverandering van belang is voor herstel. Motivational Interviewing (of motiverende gesprekstechnieken) is een gespreksmethode om tot gedragsverandering te komen. Vaak willen mensen met een (chronische) klacht wel iets veranderen, bijvoorbeeld hun voeding of beweegpatroon, maar lukt het niet. Met 'motivational interviewing' verandert de cliënt zijn gedrag zelf, vanuit de eigen motivatie, en niet vanuit een oplossing die door de zorgverlener wordt opgelegd. U geeft de cliënt meer verantwoordelijkheid over de eigen keuzes (= zelfmanagement).
      7. CME online: Lichaamsgewicht en gezond ouder worden, prof. dr. ir. M. Visser
      8. NtvG
        1. 1 t/m 10 van 1194 zoekresultaten voor 'overgewicht'
      9. Fysioforum: Zoekresultaten tav obesitas
      10. Oefeningen
        1. Voor oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, zie  adviezen en oefeningen in  lig  / zit  /  stand en oefeningen met hulpmiddel
        2. Voor een mogelijk trainingsprogramma, zie 'bewegen, sporten en trainen' op deze site en kijk bij 'mogelijk trainingsprogramma voor conditieverbetering'.
        3. Alles over sporten: spierversterkende oefeningen en trainen conditie en trainen en diabetes
        4. Zie website 'Fit': Oefeningen in de fitness
        5. Gezondheidsnet: 7 minuten workout

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is