Band: Verzwikking vinger / duim

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 
SAM 4658
  • Zie boven afbeelding linker hand: links handrug en rechts handpalm. In rood de vingerkootjes. Tussen kootjes onderling kunnen verzwikkingen plaatsvinden.
In het kort
  • Andere benaming: Verstuiking of luxatie thv vinger of duim
  • Bij een verzikking vind er een zijwaartse en/of een draaibeweging plaats in het gewricht
  • Oorzaak kan een trauma zijn of een verdraaiing door een onverwachtse beweging
  • De banden rond het vingergewricht rekken dan uit of scheuren in
  • Ook het kraakbeen, pezen of bot kunnen aangedaan zijn
  • U heeft pijn en het gewricht wordt dik. Koelen en hoog leggen is dan een optie
  • Probeer na ongeveer een half uur of bewegen weer gaat.
  • Een röntgenfoto kan nodig zijn om te kijken of er sprake is van een botbreuk
  • Een verzwikking van een gewricht geneest meestal vanzelf.
  • Tape of een brace kan ondersteuning bieden
  • Is de pijn en zwelling na 1 week nog niet minder en is beweging niet mogelijk, laat dan uw huisarts of fysiotherapeut ernaar kijken.
  • Herstel kan lang duren: nog maanden na een verzwikking kan het gewricht dik en pijnlijk zijn na intensief belasten
  • De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen het herstel ondersteunen
  • Andere benaming:  luxatie vinger/duim of ontwrichting vinger/duim of skiduim of trauma vinger/duim
  • Anatomie
    • De botjes van de vingers bestaan uit 14 vingerkootjes. Elke vinger heeft er drie: het eindkootje, het middelste kootje en het kootje wat tegen het middenhandsbeentje ligt. De duim heeft er eentje minder. Langs de gewrichtjes lopen zenuwen, bandjes en pezen.
    • Zie video website 'schooltv': geraamte arm 
    • Zie afbeeldingen google: anatomie handNeem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen en video's voor u relevant zijn. 
    • Zie aanvullende informatie 2.4
    • Anatomy Lyon: Vinger en duim 
  • Structuren die aangedaan kunnen zijn bij een verzwikking (neem met de fysiotherapeut door welke structuren bij u aangedaan zijn)
    • Banden (wordt hier besproken). Bij een verzwikking komen de banden rond het gewricht op rek of kunnen afscheuren. Gewrichtsbanden zijn stugge, stevige bandstructuren die zich rond het gewricht bevinden.
    • Pezen van spieren: zie ‘malletvinger op deze site
    • Kleine bloedvaatjes en daardoor bloeduitstorting
    • Kraakbeen: zie 'gewrichtsklacht vinger/ duim' op deze site
    • Bot: zie 'botbreuk vinger/duim' op deze site
  • Bij een verzwikking kan een gewrichtje uit de kom gaan
  • Mogelijke complicatie na een verzwikking
    • Stijf worden (of bewegingsbeperking in een richting) van gewricht
    • Weer verzwikken / scheuren banden
    • Zwelling die aanwezig blijft
  • Blessures aan banden, pezen en kraakbeen vragen vaak om lang herstel (enkele maanden tot 1 jaar). Eea hangt af van de ernst van de blessure, leeftijd, situatie gewricht voor blessure (sprake van artrose?) en de belasting waar na de blessure sprake van is (zwaar werk, belastende sport).
  • Voor uitgebreide en algemene informatie tav verzwikking, zie het onderwerp 'verzwikking' op deze site en zie aanvullende informatie 2.5

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Trauma
    • Bal op vinger / duim 
    • Vinger / duim blijft ergens achter haken

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Zwelling
  • Pijn
  • Gevoel van instabiliteit
  • Abnormale stand

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Fysiotherapeut / handfysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2-4 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.

      • Eerste behandeling: diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
      • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
      • Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
      • Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
      • Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'

  • Huisarts
    • Medicatie: pijndemper / ontstekingsremmer
    • Doorverwijzen: onderzoek (röntgen) / (hand)fysiotherapeut / orthopeed als verzwikkingen blijven plaatsvinden ondanks adviezen en oefeningen  
  • Specialist (orthopeed) bij inscheuring banden (zie malletvinger op de site), botbreuk (zie vinger of duim botbreuk op deze site)
    • Onderzoek: röntgen / MRI. Zie ook startpuntradiologie.nl: hand
    • Immobilisatie: Gips, brace, spalkje of tape
    • Operatie bij totale inscheuring band

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemeen
    • Uiterste standen voorkomen
    • Brace of tape of spalk, zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'ondersteuning'/ arm. Balans vinden tussen immobilisatie (brace / tape/ spalk) en mobilisatie (bewegen)
    • Zwelling verminderen door steunkousje of hand hoog leggen 
    • Bij verzwikking duim: Neutrale positie basis duimgewricht: topje duim op topje wijsvinger (O maken)
    • SAM 5467 002
  • Ontspannen / pijn verminderen
    • Losmaakoefeningen vaak en kort doen, zie verder bij oefeningen
    • Koude pakking op het vinger of duimgewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie ook onder afbeelding van 'bol.com' bij 'coldpack'.
    • 9200000074651087
  • Bij operatie, gips of spalk:
    • Volg protocol eigen specialist
    • Spalk, tape of brace 4 weken om vinger of duimgewricht om gewricht te stabiliseren zodat bandjes kunnen herstellen     
  • Bewegen, sporten en werken

    • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
    • Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven
    • Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

SAM 4789

  • Punten die van belang zijn bij deze klacht
    • Bij verzwikking duim: Houdingsoefening om basisgewricht duim in neutrale positie te brengen
    • Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
    • Peesglijoefeningen en rekoefeningen: eventueel doen bij irritatie pezen, bespreken met fysiotherapeut
    • Kracht en stabiliteitsoefeningen 
    • Sport- en werkspecifiekeoefeningen

  • Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
  • Mogelijk basis oefenprogramma voor de duim na een verzwikking,
  • Zie onder en zie video waar de meeste van de onderstaande oefeningen opstaan.
    1. Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
      1. Aannemen neutrale positie duim: Topje duim op topje wijsvinger (O maken). 
    2. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
      1. Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
      2. Duim linksom en rechtsom draaien vanuit basis gewricht duim
      3. Buigen duim voor handpalm langs  
      4. Buigen duim in middengewrichtMet hand niet aangedane zijde duim fixeren onder het te oefenen gewricht
      5. Opponeren duimAfwisselend met duim zijkant wijsvinger en topje middelvinger aantikken 
      6. Spreiden duimDuim gestrekt van handpalm af bewegen. 
    3. Krachtoefeningen,  zo mogelijk verzwaren met elastiek of klei of andere hand of handknijper
      1.  Spreiden en buigen duimtegen weerstand elastiekje
    4. Stabiliteitsoefeningen
      1. Handhaven neutrale positie duim
      2. Handhaven neutrale positie duim vanuit open duimpositie
      3. Handhaven neutrale positie duim vanuit gesloten duimpositie
      4. Handhaven neutrale positie duim bij dagelijkse activiteiten 
  • Mogelijk basis oefenprogramma bij verzwikking vinger 
  • Zie bijbehorende video waar de meeste van de onderstaande oefeningen op staan
    1. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
      1. Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
      2. Met hand niet aangedane zijde vinger fixeren onder het te oefenen gewrichtje en bewegen (buigen en strekken) in bovenliggende gewrichtje(s) van de vinger. Zie website 'xpertclinic': buigen vinger / strekken basis gewricht / strekken middengewricht / strekken topje
    2. Kracht- en stabiliteitsoefeningen / oefening zo mogelijk verzwaren met gewichtje (flesje) of elastiek of klei of andere hand of handknijper
      1. Kracht vingerspierenTegendruk geven met hand niet aangedane zijde 
      2. Met hand niet aangedane zijde de verstoren positie vinger aangedane zijde
      3. Strekken lange vingerstrekkers: Handpalm op tafel, strek vingers vanuit knokkels hand.
      4. Knijpen in klei en knijpen in schuimrubber
  • Sport- en werkspecifiekeoefeningen

      • Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
      • Juiste techniek sport die gedaan wordt of werk (bijvoorbeeld tiltechniek) doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
      • Mogelijk opbouw
        • Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
        • Uiteindelijk meer sportspecifiek (of werkspecifiek) trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
    1. Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, zie
    2. Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen....) is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). Bij alle activiteiten/ sporten stabiel houden vinger/duim

      • Voorkomen te veel zwelling rond vinger/duim (iets mag)

      • Voorkomen van te veel pijn (iets mag)

        • SAM 3936 1
    3. De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)

    De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.

    1. Websites
      1. Gewricht.nl / vingers / luxatie vinger / skiduim
    2. Onderbouwing
      1. Boek: Onderzoek en behandeling van sportblessures van arm en hand H15 (Ruptuur van het ligamentum collaterale ulnare van het metacarpofalangeale I-gewricht (skiduim ), type stenerletsel), Koos van Nugteren, Dos Winkel
      2. Boek: Onderzoek en behandeling van artrose en artritis H1 (Een 14-jarige scholier met een pijnlijk gezwollen vinger nadat deze op een ongelukkige manier geraakt was door een basketbal), Koos van Nugteren, Dos Winkel
      3. Google scholar: luxatie vingerluxatie duim
      4. Anatomie
      5. Orthopedie Delft: Luxaties van de vingers, fysiotherapeutische nabehandeling
      6. Diagnose stellen / volgen herstel

        1. Meetinstrumenten in de zorg:

          1. PRWE: Veel gebruikt bij fracturen

          2. DASH: Veel gebruikt bij artrose en fracturen

          3. Hand en polsrevalidatie Nederland: Meetinstrumenten voor hand en pols

        2. Physiotutors, vido's:

          1. Pols- en hand onderzoek

      7. De skiduim (2013).Een skiduim is een veelvoorkomend letsel dat kan optreden bij hyperabductie van de duim. Als dit letsel onjuist behandeld wordt kan dat tot chronische pijn en instabiliteit leiden. Kennis van de anatomie, een correcte methode van lichamelijk onderzoek en adequate aanvullende diagnostiek zijn essentieel voor een goede behandeling. Wij beschrijven de diagnostiek en behandeling van 3 patiënten die elk op een andere manier een skiduim hadden opgelopen. Patiënt A, een 23-jarige man, kwam naar de SEH nadat hij tijdens het voetballen op zijn duim was gevallen. Bij inspectie was het metacarpofalangeale gewricht van de duim (MCP I) minimaal gezwollen en drukpijnlijk aan de ulnaire zijde. Het testen van de gewrichtsfunctie was moeizaam wegens pijn. Na anesthesie volgens Oberst (zie uitleg) bleek het MCP-gewricht van de duim instabiel te zijn en > 30° naar radiaal bewogen te kunnen worden. Een röntgenfoto toonde geen traumatische afwijkingen.

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is