Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding buitenzijde rechter voet, bij omcirceling locatie 'enkelgewrichtsklacht'.
In het kort
Bij een enkel gewrichtsklacht is het kraakbeen en vaak ook het weefsel rond het enkelgewricht (o.a pezen, kapsel) aangedaan
Tijdelijk door overbelasting of trauma
Blijvend door slijtage (o.a door oudere leeftijd, chronische ziekte, eerdere operatie, zwaar beroep). Zie video 'join2move': Artrose
Er kan o.a sprake zijn van pijn, zwelling, stijfheid en warmte rond het enkelgewricht
U heeft pijn bij het weer gaan bewegen na rust en bij ernstige klachten ook pijn in rust
Herstel duurt vaak lang (van aantal weken tot maanden)
Bij slijtage is vaak sprake van terugkerende klachten
Fysiotherapie kan door uitleg, adviezen en oefeningen de voorwaarden voor herstel optimaal maken
Zo nodig ook samen kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden
Anatomie
In het enkel gewricht komen 3 botten bijelkaar: scheenbeen (tibia), kuitbeen (fibula) en het sprongbeen (talus). Om de uiteinden van de botten ligt het gewrichtskraakbeen, rond de botuiteinden zit het kapsel en binnen het kapsel zit gewrichtsvloeistof. De botten worden met elkaar verbonden door bandjes en langs het gewricht lopen zenuwen en pezen.
Zie video gezondheidsplein,kijkoperatie(voor informatie bouw gewricht)
Zie afbeeldingen google: enkelgewricht. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
Bij een enkelgewrichtsklacht kan het kraakbeen, het kapsel, de banden en pezen rond het gewricht aangedaan zijn. Ook kan er sprake zijn van botvorming langs de rand van het gewricht. Neem met de fysiotherapeut door waar bij u sprake van is.
Pezen: zie index 'enkel en voetklachten' en kijk bij peesklachten
Voor uitgebreide en algemene informatie over een gewrichtsklacht, zie het onderwerp 'gewrichtsklacht'op deze site
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie zinvol is.
Tijdelijk door overbelasting of trauma
Blijvend door slijtage (o.a door oudere leeftijd, chronische ziekte, eerdere operatie, zwaar beroep)
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Pijn van gewricht en weefsels (pezen, spieren en banden) rond het gewricht
Bij bewegen
Startpijn
Zwelling
Warmte
Crepitaties (kraken, “zanderig” geluid) bij het bewegen
Knakkend (dof) geluid vanuit enkelgewricht (pees die langs andere pees of langs botrand schiet, bot wat in gewricht verschuift of gas wat uit gewrichtsholte ontsnapt door druk)
Stijfheid: afname beweeglijkheid
Verminderde spierkracht/ stabiliteit rond het gewricht als klachten al langer bestaan
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende.
Tijd is de belangrijkste factor bij herstel bot. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
Derde behandeling: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
Vierde behandeling: Enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. E.e.a is afhankelijk van uitgebreidheid van de blessure, het herstel, het oppakken van adviezen /oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
In beweging blijven (essentieel bij gewrichtsklachten!), maar overbelasting voorkomen. Activiteiten die zwaar zijn voor het gewricht, zoals op de tenen staan of hurken (uiterste standen in het enkelgewricht), kunt u beter vermijden. Kijk met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit nog mogelijk is als de eigen sport niet meer gedaan kan worden.
Koude pakking op het gewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling). Zie bol.com: hot/coldpack
Elastische bandage of brace. Bij regelmatige of langdurig klachten: gebruiken gedurende de periode met klachten of bij specifieke activiteiten. Zie het onderwerp 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'ondersteuning'. Zie bol.com: enkelkous// drukverband // zwachtel // enkelbrace
Gebruik bij veel pijn een loophulpmiddel. Zie het onderwerp 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'lopen'. Bespreek met de fysiotherapeut welk loophulpmiddel het beste is. Zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl. Zie bol.com: elleboogkrukken // rollator // looprekje
Goede schoenen:
Schoenen met schokdemping (bijvoorbeeld hardloopschoenen: kunnen de schok bij iedere stap verminderen) of / en met een goed voetbed
Geen hoge hakken (maximum hoogte 3 cm)
Schoen met een stijve zool en waarvan zowel de hak als het neusgedeelte van de schoen wat meer omhoog staat
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn.
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
Zo nodig rek-, kracht- en stabiliteitsoefeningen als sprake is van langdure klachten
De meeste video's van onderstaande oefeningen komen van de website 'rehab my patient'en van 'sportzorg', tenzij anders vermeld.
Voor mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht zie onder, en zie bij behorende videowaar de meeste van de onderstaande oefeningen op staan
Losmaakoefeningen, onderstaande oefeningen uitvoeren in ruglig of langzit of zit of stand
Hak op onderlaag, optrekken buitenrand voet en daarna optrekken binnenrand voet (uitvoeren in ruglig, zit of stand)
Rekoefeningen (eventueel doen), ruglig of langzit of zit of stand
Zit, voorvoet omvatten met hand aangedane zijde en met andere hand hak omvatten, trek hand voorvoet omhoog, houd even uiterste stand aan en beweeg terug (rekken peesblad onder voet). Zie video op website 'Sam Huke': Rekken peesblad onder voet (uitvoeren in zit)
Sport/ werk specifiek oefenprogramma maken: opbouwen in snelheid bewegingen en in zwaarte.
Eventueel oefenprogramma van fysiotherapeut ondersteunen met enkele keren in de week trainen (bijvoorbeeld in een fitnesscentrum of joggen)
Juiste techniek sport die gedaan wordt of werksituaties die problemen geven doornemen met de sporttrainer of fysiotherapeut. De techniek moet erop gericht zijn in eerste instantie de uiterste grens van de belastbaarheid te vermijden. In sommige gevallen kan dit ten koste gaan van de geleverde prestatie
Mogelijk opbouw
Het ‘droog’ trainen van activiteit: eerst voorzichtig in ‘slow motion’ en later, als het goed gaat, sneller. De uitvoering mag geen pijn doen.
Uiteindelijk meer sport-/ werkspecifiek trainen. Men mag daarbij pas voluit gaan als men zonder enig probleem een tijdje rustig de betreffende activiteit/beweging kan doen. Heel geleidelijk de belasting op te voeren
Voor extra oefeningen (bijvoorbeeld voor 'voorste scheenbeenspier of tibialis anterior') en algemene informatie bij oefeningen
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
Als het mogelijk is functioneel oefenen/trainen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, fietsen, stofzuigen) omdat dit aansluit bij het normale gebruik van spieren en gewrichten
De fysiotherapeut geeft aan welke oefeningen voor u van belang zijn
Boek: Onderzoek en behandeling van artrose en artritis H9 (Kraakbeenletsel ter hoogte van het distale deel van de malleolus medialis), Koos van Nugteren, Dos Winkel
De resultaten van deze studie laten duidelijk zien dat hardlopen en sprinten voor de enkelstrekkers veel zwaarder is dan voor de kniestrekkers. Tijdens sprinten worden de enkelstrekkers zelfs nagenoeg maximaal belast. Veel krachttrainingsprogramma’s voor hardlopers zijn er vooral op gericht om de maximale kracht van de kniestrekkers te vergroten. Gezien de hoge relatieve belasting verdienen de enkelstrekkers echter ook de nodige aandacht tijdens krachttraining.
