Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding doorsnede spier, waar kramp aanwezig kan zijn
Kramp is een onwillekeurige samentrekking van spiervezels in een spier
Zie google afbeeldingen:spier. Neem afbeldingen met de fysiotherapeut door. Zie onder afbeelding van spier waar vaak kramp optreed: kuitspier
Kramp kan in elke spier voorkomen, maar komt meestal voor in de achterbovenbeenspier, de kuitspier en in de voetspieren
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Stress / spanning: verhoogde spierspanning en daardoor meer kans op kramp
Zwangerschap (vooral tweede helft zwangerschap). Na zwangerschap meestal geen klachten meer
Sporten: verlies van vocht en zouten, vermoeidheid, overbelasting, te snel na het eten gaan sporten (bloedcirculatie afgestemd op verwerking voedsel), sporten tijdens koud weer (bloedcirculatie is afgestemd op doorbloeding organen). Zie aanvullende informatie 2a
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Heftige acute pijn. Tijdens een kramp trekt de spier geheel of gedeeltelijk samen, hetgeen vaak zichtbaar is als een zwelling en voelbaar als een verharding van de spier.
Na een hevige kramp in de kuit kan de spier nog dagenlang pijnlijk zijn
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut
De eigen fysiotherapeut geeft aan welke adviezen, oefeningen en informatie zinvol zijn, zie verder
Medicatie: kinine preparaten bij nachtelijke kramp en eventueel magnesium bij kramp tijdens zwangerschap: zie aanvullende informatie bij onderbouwing punt 2d
Doorverwijzen: fysiotherapeut
Diëtist: begeleiden bij optimaal voedingspatroon
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Zorg voor voldoende beweging: de bloedsomloop moet werken.
Niet teveel achter elkaar staan, niet teveel achter elkaar zitten.
Eet geen zware maaltijd vlak voor het sporten. De bloedcirculatie is na de maaltijd afgestemd op de verwerking van het voedsel, waardoor er minder bloed beschikbaar is voor de spieren.
Drink voldoende tijdens sporten (voorkom dorst, drink daarom vaak kleine slokjes). Drink bij intensief sporten niet alleen water, maar ook sportdrank of sportwater (zitten zout en mineralen in).
Doe een warming-up en cooling-down bij het sporten
Voorkom uitlokkende factoren, zoals de voeten strekken of in liggende houding met de voeten afzetten tegen het voetenuiteinde van het bed
Bij nachtelijke kramp: voeteneinde bed niet te hoog zetten (mag wel iets omhoog), slapen met de voeten opgetrokken door middel van een brace
Eet en drink gezond: eventueel bespreken met diëtist
Drink voldoende, 6-8 glazen per dag is het minimum.
Neem af en toe een banaan (rijk aan magnesium).
Zorg voor warme kleding tijdens sporten bij koud weer
Draag goede schoenen (geen hoge hakken)
Wees alert op afknelling
Draag geen knellende kleding
Zorg voor een juiste afstelling van de stoel (geen afknelling in knieholte).
Let op afknelling bij sporten (scheenbeschermers)
Bij acute kramp
Strekking van de spier in kramp. Zo wordt de spier langer gemaakt en hou je het samentrekken tegen.
Span tegenovergestelde spier aan
Zorg voor ontspanning in de spier na de kramp door
Massage van de spier: met handen of met foamrol. Zie ook 'oefeningen divers' en kijk bij 'massagetechnieken' Zie onder afbeelding van 'bol.com' bij 'foamroller'.
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij deze klacht
Losmaakoefeningen en rekoefeningen zorgen voor ontspanning van spieren en gewricht
Door lichte krachtoefeningen doorbloeding activeren / prikkel voor herstel
Voor oefeningen en algemene informatie bij oefeningen, kijk bij 'adviezen en oefeningen' van betreffende spier.
De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn
Conclusie onderzoek: Hoewel nachtelijke spierkrampen regelmatig voorkomen, gaan maar weinig mensen hiervoor naar de huisarts. Voor de differentiële diagnose is het belangrijk deze spierkrampen te onderscheiden van restless legs en slaapschokken. Uitlokkende factoren zijn onder andere dehydratie, elektrolytstoornissen, extreem spiergebruik, zwangerschap en diverse geneesmiddelen. Het gebruik van 300-400 mg (hydro) kinine per dag gedurende 3-4 weken blijkt effectief te zijn. Van strekoefeningen gaat geen werking uit. Voor zwangeren is magnesium een effectieve optie. Na de zwangerschap verdwijnen de klachten spontaan.
Minerva, Tijdschrift voor Evidence Based Medicine. Nut van magnesium bij nachtelijke beenkrampen (2015). In deze systematische review is er geen meerwaarde aangetoond van magnesium boven placebo voor de behandeling van nachtelijke beenkrampen. Door de methodologische beperkingen van de studies konden de auteurs geen meta-analyse uitvoeren. Voor zwangere vrouwen zou er eventueel een voordeel kunnen bestaan, maar dit moet eerst bevestigd worden in andere studies. De Duodecimrichtlijn uitgegeven door EBM Practice Net raadt een passieve strectching aan van de verkrampte spier, als profylaxie het vermijden van uitlokkende factoren. Bij ernstige gevallen beveelt de richtlijn aan om kininesulfaat, diazepam of meprobamaat te overwegen, wat door Minerva niet ondersteund wordt. De patiënten moeten steeds opgevolgd worden gedurende de eerste weken om de werkzaamheid en de ongewenste effecten van de behandeling te evalueren.
Minerva, Tijdschrift voor Evidence Based Medicine. Magnesium tegen spierkrampen. Wat is het effect van magnesiumsupplementen in vergelijking met geen behandeling, placebo of andere behandelingen bij personen met spierkrampen?(2013) In deze systematische review van goede methodologische kwaliteit kon men met een meta-analyse van een beperkt aantal studies geen werkzaamheid aantonen voor het profylactische gebruik van magnesiumzouten tegen idiopathische spierkrampen bij ouderen. Het bewijs voor een gunstig effect van magnesiumzouten is onvoldoende en tegenstrijdig bij zwangere vrouwen en afwezig bij sporters.
Huisarts en wetenschap: Helpt magnesium tegen spierkrampen bij ouderen? (2015). Op basis van vier RCT’s van gemiddelde kwaliteit kan niet aangetoond worden dat het gebruik van magnesium een gunstige invloed heeft op spierkrampen wat betreft aantal, duur en intensiteit. Er is dus geen onderbouwing voor het geven van magnesium bij ouderen met spierkrampen
