Spierfalen: vermindering omvang, kracht en functie
Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn.
Zie boven afbeelding van doorsnede spier (rood) en spierpees (geel)
In het kort
Andere benaming: Sarcopenie
Er is sprake van afname van spiermassa, spierkracht en/of spierfunctionaliteit
Oorzaak kan zijn veroudering of een onderliggende aandoening
De combinatie van inactiviteit en tekort aan eiwitopname leid tot spiermassa verlies
Door verlies aan spiermassa heeft u o.a meer kans
om te vallen en daardoor een botbreuk
op verlies zelfredzaamheid en daardoor vereenzaming/ zelfverwaarlozing
Binnen mogelijkheden actief blijven is erg belangrijk: wandelen, fietsen, traplopen, tuinieren, huishouden, boodschappen doen (tas tillen)....
Als dit niet meer lukt is intensieve krachttraining in combinatie met goede eiwitrijke voeding zinvol
De fysiotherapeut kan door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning bieden
Zo nodig samen kijken welke zorg zinvol is als klachten blijven of erger worden
Andere benaming: Sarcopenie
Zie google afbeeldingen:spier. Neem relevante afbeeldingen samen met de fysiotherapeut door.
Vanaf 25 ste jaar is er elk jaar sprake van ongeveer 1 procent verlies van spiermassa en spierkracht. Bij ongeveer 30 procent van de ouderen is sprake van spiermassa verlies.
Bij ouderen tussen de 65 en 80 ligt het tussen de 10 en 25 procent.
Bij ouderen boven de 80 is dit tot zo’n 50 procent.
Vroege herkenning en behandeling van sarcopenie is belangrijk
Er kan sprake zijn van
Acute sarcopenie: Minder dan 6 maanden aanwezig
Chronische sarcopenie: langer dan 6 mnd aanwezig (risico op overlijden!)
Meestal is inactiviteit oorzaak van het slinken van spieren. Dit gaat vaak samen met een tekort aan eiwitinname
Sarcopenie gaat vaak gepaard met andere ziekten (comorbiditeit)
Onderzoek of sprake is van sarcopenie is alleen op zijn plaats wanneer de spierkracht ondanks dagelijks bewegen niet terugkeert. Zie aanvullende informatie 2.2.3
Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is
Onderverdeling bij sarcopenie
Primaire sarcopenie: Door veroudering
Secundaire sarcopenie: Door aandoening
Chronische ziekte met ontstekingen (bijvoorbeeld COPD) of zonder ontstekingen
Langdurige bedrust: bijvoorbeeld na een opertie
Bij immobilisatie: bijvoorbeeld een gipsperiode
Bij overgewicht/ obesitas
Ondervoeding: bijvoorbeeld door socio-economische, omgevingsfactoren. zelfverwaarlozing
Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door
Vermindering spieromvang
Vermindering spierkracht
Vermindering spier functionaliteit: balans, loopsnelheid en stabiele stand
Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door
Fysiotherapeut: Zie verder.
Begeleiden en coachen om actieviteiten te ondernemen (zie verder).
Eventuele begeleiding door fysiotherapeut (voor patiënten die het niet lukt zelfstandig een actieve leefstijl te ontwikkelen en/of te onderhouden) afstemmen op wensen patient:
Wil patient na de begeleiding naar een fitnessclub: beweegprogramma (oefeningen en activiteiten) laten plaatsvinden in fitnessruimte fysiotherapiepraktijk, zodat hij/zij bekend raakt met fitnessapparaten. Zie video 'Jeroen Bosch ziekenhuis' met impressie fysiofitness en zie onder afbeelding uit video.
Wil patient oefeningen en activiteiten zelf thuis oppakken: oefeningen en activiteiten doornemen die patient zelf kan doen (algemene oefeningen en oefeningen met elastische band/ gewichtjes)
Wil patient in een groep of individueel begeleid worden
Het uiteindelijke doel is op de middellange tot lange termijn op een dusdanig fitheidsniveau te brengen dat zij zelfstandig en blessurevrij kunnen blijven sporten of bewegen en het plezier in bewegen hervinden.
Diëtist(e): begeleiden bij samenstellen eiwitrijke voeding per dag. Bij ouderen dagelijks ten minste 1,2 g eiwit per kg lichaamsgewicht: bij een gewicht van gemiddeld 60-65 kg is dat rond de 75 g per dag
Specialist/ internist
Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling
Activiteit, bv wandelen, afwisselen met 20 seconden sneller wandelen
20 seconden maximaal en 90 seconden herstellen: 3 maal uitvoeren
Hou bij hoeveel u beweegt per week (met fitmeter) en bespreek dit eventueel met de fysiotherapeut, zie 'bol.com' bij 'fitmeter'.
Bespreek samen met de fysiotherapeut welke sport/ activiteit voor u geschikt is: duurtraining (wandelen, fietsen, zwemmen) en/of intervaltraining (bijvoorbeeld inspanningsblokjes van 5 minuten) en/of krachttraining. Zie ook video's op website 'physiotec', Aquatherapie.
Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn
Punten die van belang zijn bij diabetes.
De fysiotherapeut, in samenwerking met de huisarts en/of huisarts ondersteuner (......) bepalen welk programma voor u geschikt is (!!)
Een combinatie krachttraining en eiwitrijke voeding geeft het beste effect
Advies: minstens 3 maal (verdeeld over de week) per week trainen, want regelmatige inspanning leidt tot structurele verbetering van de spierkracht.
Kracht- en stabiliteitsoefeningen
7-10 oefeningen en per oefening een set van 8-10 herhalingen.
Intensiteit per oefening (zwaarte) bepalen met 1 RM calculator
Uitbreiden naar 3 sets van 8-10 herhalingen per oefening
Conditietraining: Elke activiteit waarbij gebruik wordt gemaakt van grote spiergroepen: wandelen (buiten of op loopband), fietsen (fiets of hometrainer of duotrainer), traplopen, zwemmen en uithoudingsspelen
Trainingsfrequentie: 3 maal per week
Trainings intensiteit: 60-80% volgens 'Karvonen index': Zie calculator
Trainings duur: tenminste 30 minuten minuten continue of onderbroken sessies van 10 minuten of meer
Conditietraining dmv intervaltraining als duurtraining niet mogelijk is: Intervaltraining: 30-60 seconden of 2-3 minuten
