Spier(strek)pees: Klacht strekpees duimzijde pols

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 

SAM 4647

  • Zie boven afbeelding linker hand: links handrug en rechts handpalm. In rood strekspier duim en in groen bandje waar pees onder door loopt (= locatie 'quervain).

In het kort 

  • Andere benaming: Ziekte van Quervain
  • Er is sprake van een peesirritatie van de strekspieren van de duim thv tunnel. Zie boven tekening
  • Functie: Bewegen duim van hand af
  • Oorzaak is meestal overbelasting
  • U heeft klachten bij het strekken van de duim en bij bewegingen van duim voor handpalm (knijpen) 
  • Herstel van een peesklacht kan lang duren (paar maanden tot meer dan 1 jaar) omdat het slecht doorbloed weefsel is.
  • Voorkom overbelastingsmomenten. Zie 'voorkomen overbelasting'.
    • Bij klachten tgv werken achter computer klik op 'werk bureau'
    • Bij klachten tgv huishoudelijk werk, klik op 'werk in huis'
  • Binnen mogelijkheden hand gebruiken is positief voor het herstel
  • De fysiotherapeut geeft uitleg, adviezen en oefeningen om de voorwaarden van herstel optimaal te maken
  • Zo nodig ook samen kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden
    • Bijvoorbeeld injectie bij huisarts of orthopeed

  • Andere benaming: peesschede ontsteking van de quervain of syndroom van de quervain of peesirritatie van de quervain of tendinitis van de quervain
  • Anatomie
      • De spieren die bij de ziekte van quervain betrokken zijn, zijn de strekspieren van de duim: de extensor pollices longusspier en de extensor pollices brevisspier. De pezen van deze spieren lopen ter hoogte van de pols door de zgn peesschede, waar overbelasting ontstaan kan 
      • Zie google afbeeldingen: quervainNeem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn
  • Pezen worden door krachttraining gezonder, minder pijnlijk, sterker en slanker (minder gezwollen)
  • Uit onderzoek komt dat excentrische oefeningen van belang zijn bij peesaandoeningen (zie aanvullende informatie 2.4)
  • Achterhalen oorzaak is bij peesklachten van belang (zie verder)
  • Voor uitgebreide en algemene informatie tav een peesklacht zie het onderwerp 'spierpeesklacht' op deze site.

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

  • Nauwe/ strakke peesschede
  • Overbelasting door herhaling van een zelfde beweging door
    • Werk (computer)
    • Sport
    • Computerspelletjes
    • Huishouden (kneden, wringen, grijpen)
  • Kwaliteitsvermindering van de pees (bijvoorbeeld door ouder worden of lange periode van overbelasting)
  • Trauma / val op duim
  • Na periode van onderbelasting of immobilisatie (periode gips)
  • Tijdens en na zwangerschap komt het vaker voor, mogelijk heeft dit met hormonen te maken.

Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

  • Pijn 
    • Bij druk op de strekpezen van de duim 
    • Bij strekken (duim bewegen van wijsvinger af en naar achteren strekken) duim tegen weerstand
    • Bij rekken strekpees duim (duim richting pink of 'finkelsteintest’ ). Zie google afbeeldingen:de 'finkelsteintest
  • Zwelling thv pezen

Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

  • Keuzehulp: peesontsteking thv duim/pols
  • Fysiotherapeut/ handfysiotherapeut
    • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2 - 4 behandelingen voldoende.
      Tijd is de belangrijkste factor bij het herstel. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren
      • Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
      • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
      • Derde behandeling: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
      • Vierde behandeling enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
      • Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
  • Huisarts
    • Zie website 'Thuisarts.nl': peesirritatie van Quervain    
    • Medicatie: pijndemper 
    • Injectie: zie onder bij specialist
    • Doorverwijzen: (hand)fysiotherapeut / orthopeed als klachten verergeren of regelmatig terugkomen ondanks de adviezen en oefeningen
  • Specialist (orthopeed) 
    • Injectie met cortisonpreparaat. Bij Quervain is aangetoond dat een injectie zinvol kan zijn op korte termijn (zie aanvullende informatie 2.2 en 2.3). 
    • Immobilisatie: gips, brace
    • Operatie als andere behandelingen geen effect sorteren: Klieven peesschede en daardoor pezen meer ruimte geven
      • Zie video: injectie en operatie

Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

  • Algemeen
    • In beweging houden maar niet overbelasten: Belasting aanpassen aan mogelijkheden
    • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
    • Duim brace om duim te stabiliseren en strekpezen te ontlasten.
      • Zie polsbrace bij 'bol.com'
      • Zelf stabiliseren duim om overbelasting te voorkomen: Duim in basisgewricht licht gebogen en iets naar voren (= neutrale stand)
      • SAM 5467 002
    • Pijn verminderen / ontspannen
      • Masseren/ frictioneren pees duim. Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij 'massage/massage elleboog-onderarm'
      • Doe vaak en kort losmaakoefeningen voor duim, zie onder bij oefeningen
      • Koude pakking (zakdoek tussen huid en pakking, 10 minuten per keer, 20 minuten tussen elke koude behandeling). Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'. Zie ook onder afbeelding van 'bol.com
        • 9200000074651087
    • Bewegen, sporten en werken

      • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen

      • Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieve

  • Bij operatie volg richtlijn specialist.
    • Eerste 48 uur hand in drukverband omhoog houden in mitella
    • Daarna 2 weken een elastische kous
    • Geen zware dingen tillen met geopereerde hand gedurende zes weken na de operatie.
    • Vingers goed blijven bewegen de hele periode
    • De klachten kunnen nog enige weken aanhouden omdat het weefsel rondom en de pezen moeten herstellen.

Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

SAM 4788 1

  • Punten die van belang zijn bij deze klacht
    • Losmaakoefeningen en peesglijoefeningen om geirriteerde pezen 'slanker te maken'
    • Rekoefeningen
    • Krachtoefeningen (voorals excentrische oefeningen): belastbaarheid pees vergroten
    • Neem met de fysiotherapeut door welke activiteit/sport u het beste weer kan doen. Rustig opbouwen van dagelijkse activiteiten (afwassen, stofzuigen, deur openen....) is belangrijkste oefening (= functioneel trainen). Bij alle activiteiten/ sporten stabiel houden duim

    • De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
  • Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
    1. Houdingsoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
      1.  Aannemen juiste positie duim: Neutrale positie basis duimgewricht: topje duim op topje wijsvinger (O maken).
      2. Aannemen neutrale positie polsMidden handrug in rechte lijn met onderarm (of middelvinger in het verlengde van de pols en onderarm) en hand in lichte stand naar achteren. 
    2. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
      1. Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
        1. Variatie: Van langzame beweging naar snel
        2. Variatie: Van kleine bewegingsuitslag naar groot 
      2. Duim linksom en rechtsom draaien vanuit basis gewricht duim
      3. Buigen duim : Duim buigen voor handpalm langs en terug bewegen. 
      4. Aan- en ontspan strekspier duim
      5. Peesglijoefeningen
        1. Peesglijden quervain
          1. Vingers en duim gestrekt, beweeg hand zijwaarts naar pink zijde
          2. Vingers gestrekt en duim voor handpalm, beweeg hand zijwaarts naar pinkzijde
          3. Duim voor handpalm en vingers om duim, beweeg hand zijwaarts naar pinkzijde 
        2. Peesglijden quervainElleboog op tafel, hand en vingers gestrekt, beweeg hand naar pinkzijde en daarna hand naar achteren (strekking pols) met spreiding in duim.
    3. Rekoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen
      1. Duim in hand omsluiten, pink richting onderarm bewegen, houd uiterste stand even aan en beweeg terug (rekken strekspier duim)
      2. Duim strekken maximaal (beweging eventueel ondersteunen met de andere hand), houd uiterste stand even aan en beweeg terug (rekken buigspier duim)
    4. Kracht- en stabiliteitsoefeningen / oefening zo mogelijk verzwaren met gewichtje (flesje) of elastiek of klei of andere hand of handknijper
      1. Spreiden: Tegen weerstand in (elastiekje of vinger andere hand) duim verschillende kanten op bewegen. 
      2. Naar buiten houden duim: duw met vinger andere hand duim naar binnen terwijl u de duim daar wilt houden (= excentrische oefeningen, doornemen met fysiotherapeut)

SAM 3936 1

De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.

  1. Websites
    1. Xpertclinic: quervain
    2. Medicinfo: Tendovaginitis
    3. Zie ook op deze site: spierpeesklacht
  2. Onderbouwing
    1. Huisarts en wetenschap: Tendovaginitis van De Quervain (2009)    
      1. De huisarts kan een patiënt met een De Quervain-tendinitis goed behandelen. Bij kort bestaande en/of geringe klachten kan immobilisatie van het polsgewricht met behulp van een spalk en een NSAID wellicht enige verbetering geven. Bij langer bestaande en/of ernstige pijnklachten is spalkbehandeling niet effectief, maar een lokale corticosteroïdinjectie is dat wel. Soms zijn er meerdere injecties nodig. Bij onvoldoende verbetering kan de huisarts overwegen de patiënt naar een (plastisch) chirurg te verwijzen voor het operatief klieven van de peesschede. Een NSAID heeft geen toegevoegde waarde aan de behandeling van zowel de injectie als de spalk.     
    2. Een operatie kan altijd nog bij een trigger finger, het carpaletunnelsyndroom en een tendovaginitis van De Quervain.(20090. Waarom zou de huisarts, gezien het korte termijn effect van een injectie, tóch injecteren bij het carpaletunnelsyndroom?
      • Conclusie;  ‘Een operatie is ingrijpender en geeft naderhand vaak klachten en restverschijnselen. Dus ik adviseer om ook bij het carpaletunnelsyndroom altijd in eerste instantie een injectie te geven, eventueel gevolgd door een tweede injectie als de klachten na twee à drie weken nog niet zijn verdwenen. Injecteren is veilig, goedkoop en makkelijk toe te passen. En een operatie kan altijd nog!
      • Conclusie: Lokale corticosteroïdinjecties door de huisarts zijn op korte termijn zeer effectief bij carpaletunnelsyndroom, trigger finger en tendovaginitis van quervain. Op langere termijn meeste effect bij trigger finger en tendovaginitis van quervain beter dan bij het carpaletunnelsyndroom.
    3. Zie boek 'onderzoek en behandeling van peesaandoeningen, Koos van Nugteren en Dos Winkel' 
      • Uit onderzoek komen positieve resultaten t.a.v excentrische oefeningen bij achillespeesklachten, patellapeesklachten en extensor carpi radialis brevis (tenniselleboog) peesklachten. Voor andere peesklachten is het advies om excentrische oefeningen te doen, ondanks het feit dat daar geen onderzoeksresultaten voor zijn
    4. Boek: Onderzoek en behandeling van middenhand en vingers H2 (Tendinose van de pezen van de m. extensor pollicis brevis en de m. abductor pollicis longus (ziekte van De Quervain)) en H 2a (de ziekte van De Quervain tendovaginitis stenosans of tendinose?), Koos van Nugteren
    5. Onderzoek/ testen
      1. Physiotutors (video's): Thumb Paratendonitis
    6. Richtlijnen
      1. Achtergronddocument bij de Richtlijn 'Handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met klachten aan arm, nek of schouder (KANS) (gedeeltelijk herziene versie, 2014): zie H 6, blz 57
      2. Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke Klachten Arm, Nek en/of Schouders // quervain, blz 43
    7. Google scholar: Quervain
  3. Bij twijfel diagnose denken aan

Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is