Bindweefsel: Vergroeiing bindweefsel handpalm

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 

SAM 4662

  • Zie onder afbeelding linker hand: links handrug en rechts handpalm met bindweefselstrengen waar Dupuytren zich openbaart.

In het kort

  • Andere benaming: Ziekte van Dupuytren
  • Er is sprake van vergroeiing van het bindweefsel in de handpalm: zie boven afbeelding
  • Klachten zijn pijn en stijfheid en u kunt 1 of meer vingers moeilijk strekken
  • Deze buigstand van de vingers kunt u niet tegengaan: oefeningen en spalk helpen niet (hoogstens tijdelijk effect)
  • Zo nodig (bij veel klachten) een ingreep door de specialist om de vinger(s) uit de buigstand te halen: 
    • Collagenase injecties of naaldfasciotomie of operatie. 
    • Bij 6 op de 10 mensen is na de ingreep sprake van terugkerende klachten
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen na een operatie ondersteuning aan herstel

    • Andere benaming: contractuur van Dupuytren of morbus Dupuytren of Dupuytren of m.Dupuytren of keltische klauw of vikingsziekte of koetsiershand
    • Anatomie
      • Bindweefsel is overal in het lichaam aanwezig en zorgt er o.a voor dat bijvoorbeeld botten, bloedvaten en pezen op de juiste plaats worden gehouden. In de hand zit bindweefsel als een laag tussen de huid van de handpalm en de onderliggende bloedvaten en pezen.
      • Zie ‘google afbeeldingen’: anatomie handpalm / Dupuytren. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn.
      • Zie 'anatomie' op deze site, en kijk bij 'hand'
    • Bij Dupuytren ontstaan bindweefselknobbels en bindweefselstrengen (vergroeiing van bindweefsel) in het bindweefsel  tussen huid en pezen (strengen zijn geen pezen!)
    • Ziekteproces (ziekte van het bindweefsel)  kan langzaam (in enkele jaren) of snel (in enkele maanden) verlopen
    • Er is sprake van 3 stadia
      • In het begin zijn de bindweefselwoekeringen te voelen als knobbels 
      • Na verloop van tijd worden het harde strengen. De strengen kunnen in principe voorkomen in de gehele handpalm en in alle vingers, maar meestal zijn de ringvinger en de pink aangedaan.
      • Door de strengen schrompelt het bindweefselvlies. De vingers kunnen daardoor in een buigstand gaan staan. 
    • Vaak klachten in beide handen tegelijk 
    • Meestal rond 40 jaar eerste symptomen
    • Ondanks behandeling (zie verder) blijft de ziekte aanwezig, waardoor de strengen weer kunnen ontstaan. Vaak is een specialistische ingreep noodzakelijk om de handfunctie in stand te houden.
    • Deze ziekte komt ook voor bij de voeten en heet dan ziekte van Ledderhosen (zieziekte van ledderhose’ op deze site)

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is

    • Onbekend
    • Erfelijke component
    • Komt meer voor bij 
      • Rokers en alcoholisten
      • Mannen 
      • Noordwest Europese volkeren
    • Kan in combinatie voorkomen met
      • Epilepsie, diabetes, Knuckle pads (knobbeltjes op vingergewrichtjes handrug) , Ledderhose (zelfde als Dupuytren en dan onder voeten), ziekte van De la Peyronie (verhardingen op penis)
    • Er is geen bewijs dat de kans op Dupuytren vergroot wordt door handletsel of specifieke beroepsmatige handelingen (bijvoorbeeld koetsier).

    Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

    • Knobbeltje(s)/ strengen in bindweefsel van handpalm en vingers
    • Handpalm gaat hol staan en de aangedane vinger(s) krom: klauwhand
    • Een of meer vingers niet meer strekken.
    • Pijn en stijfheid in hand

    Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

    • Fysiotherapeut
      • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 2-4 behandelingen voldoende. 
        • Eerste behandeling: uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen %2B oefeningen
        • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
        • Derde behandeling: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
        • Vierde behandeling enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
        • Zo nodig nog 2 (of meer) behandelingen plannen. Eea is afhankelijk van uitgebreidheid blessure, het herstel, het oppakken van adviezen oefeningen en van de eventueel aanwezige 'bewegingsangst'
    • Huisarts
      • Zie 'thuisarts.nl': Dupuytren
      • Doorverwijzen: (hand)fysiotherapeut / plastisch chirurg
    • Specialist, plastisch chirurg of handchirurg: als handfunctie afneemt

    Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

    • Afwachtend beleid
      • Zware / intensieve activiteiten voor de hand vermijden
      • Strekking vingers verbeteren door nachtspalk (tijdelijk effect)
      • Doe vaak en kort losmaak- en rekoefeningen als de hand pijnlijk is of strak aanvoelt: rustig doen en niet te ver omdat er anders irritatie / over prikkeling ontstaat, waardoor het averechts werkt! (tijdelijk effect)
      • Ontspannen / pijndempen 

        • Losmaakoefeningen (vaak en kort doen) bij pijn of stijfheid in de hand

        • Massage onderarm, pols en handpalm. Zie 'oefeningen divers' op deze site en kijk bij 'massage/ handregio'

        • Koude pakking op het gewricht (tien minuten, doekje tussen pakking en huid, twintig minuten tussen elke koudebehandeling) bij pijn. Zie 'hulpmiddelen' op deze site en kijk bij 'spieren'.

      • Bewegen, sporten en werken

        • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen

        • Als de eigen sport / werk niet meer uitgeoefend kan worden, zoek dan naar alternatieven

        • Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen) en techniek.

    • Operatie of naaldfasciotomie of collagenase injecties

    Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

    SAM 4789

    • Punten die van belang zijn bij oefeningen voor na de operatie
    • Onderstaande video's komen van website 'xpertclinic' en 'rehab my patient', tenzij anders vermeld
    • Zie onder mogelijk basis oefenprogramma bij deze klacht en bijbehorende video
      1. Losmaakoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen / beweging eventueel ondersteunen met andere hand
        1. Vuist maken met vingers en duim en strekken vingers en duim
        2.  Peesglijoefeningen: pezen thv middenhand
          1.  Peesglijden strekpezen duim, wijsvinger en pink: Handpalm plat op tafel, til achtereenvolgens  de duim, de wijsvinger en de pink maximaal op 

          2. Peesglijden vingers, maximale bewegingElleboog op tafel, hand en vingers gestrekt, vingers buigen (vuist maken) en pols buigen, daarna pols strekken en vingers maximaal strekken. 
          3. Peesglijden vingers vanuit verschillende vuisposities: Peesglijden vingers vanuit verschillende vuistposities: Elleboog op tafel,  pols in neutrale positie en vingers gestrekt. 

            1. Vuist maken

              1. vingers buigen, vingers strekken maximaal en daarna vingers spreiden

            2. Gehoekte (of gehaakte) vuist maken: vingers buigen in eerste en tweede kootje
              1. vingers buigen in eerste en tweede kootje, en daarna vingers strekken
              2. vingers buigen in eerste en tweede kootje, en vingers naar achteren bewegen (toppen goed gebogen houden)
            3. Dakje: vingers buigen in derde kootje
              1. vingers buigen in derde kootje en en vingers strekken
              2. vingers buigen in derde kootje en vingers buigen en strekken
            4. Platte vuist: vingers buigen in tweede en derde kootje
              1. vingers buigen in tweede en derde kootje en vingers weer strekken
      2. Rekoefeningen / lig of zit of stand / elleboog licht gebogen en pols in neutrale positie: rustig uitvoeren!!
        1. Buigen vingers en gehoekte vuist maken: Vingers buigen in eerste en tweede kootje, houd uiterste stand even aan en beweeg terug (rekken middenhand buigspieren). 
        2. Buigen vingers en strekken vingers (eventueel ondersteunen met andere hand), houd uiterste stand even aan en beweeg terug 
      3. Krachtoefeningen 
        1. Oefenen lange vingerstrekkers: Handpalm op tafel, strek vingers vanuit knokkels hand. 
    • Voor extra oefeningen, zie 'oefeningen per lichaamsdeel' en kijk bij 'hand'

    SAM 3936 1

    De fysiotherapeut geeft aan welke adviezen en oefening voor u zinvol zijn.

    1. Websites
      1. Xpertclinic: Dupuytren
      2. Kiesbeter.nl: ziekte van Dupuytren
      3. Aan de hand, magazine voor mensen met Dupuytren
    2. Onderbouwing
      1. Boek: Onderzoek en behandeling van middenhand en vingers H8 (Een 48-jarige man met een ‘kromme’ ringvinger van zijn rechterhand) en 8a (Addendum: de dupuytrencontractuur), Koos van Nugteren
      2. Pols en hand revalidatie Nederland: Dupuytren, richtlijnen behandeling bij M. Dupuytren Versie 12-9-2013   
      3. Huisarts en wetenschap: Behandeling van contracturen van Dupuytren (2015). Conclusie: De kortetermijnresultaten van PNF-behandeling bij con-tracturen door M. Dupuytren door een specifiek getrainde huisarts lijken overeen te komen met de eerder gerapporteerde resultaten van Nederlandse plastisch chirurgen wat betreft vermindering van contracturen, verbetering van de handfunctionaliteit en de aard en het aantal van de complicaties. De resultaten waren het best bij behandeling van de MCP- en PIP-gewrichten. De behandeling in de huisartsenpraktijk lijkt dus effectief te zijn, zonder veel complicaties te veroorzaken. Er is vooralsnog geen reden voor deze huisarts om te stoppen met het aanbieden van de PNF-behandeling in zijn praktijk. Deze behandeltechniek kan ook door andere huisartsen worden uitgevoerd. Het vergt echter een uitvoerige scholing om je hierin te bekwamen.
      4. Google scholar: Ziekte van Dupuytren
      5. Vaak Dupuytren-contractuur bij oude hockeyers (2018)

    Neem met de fysiotherapeut door welke informatie voor u zinvol is