Spier: Verrekking of scheur spier achterzijde bovenbeen

Onderstaande uitwerking is een aanvulling op de fysiotherapeutische behandeling: de fysiotherapeut (online of in de praktijk) geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen voor u van belang zijn. 
SAM 5876
  • Zie boven afbeelding: achterzijde benen: 1 semimembranosus spier 2 biceps femoris spier 3 semitendinosus (3 ligt over 1 en 2)

In het kort

  • Andere benaming: verrekking/scheur hamstringspier
  • Spiervezels kunnen
    • overrekken
    • gedeeltelijk of totaal scheuren
  • Komt veel voor bij explosieve sporten: sprinten
  • Klachten zijn pijn bij aanspanning en rek
  • Herstel meestal vanzelf in 6 tot 10 weken
  • De fysiotherapeut geeft door uitleg, adviezen en oefeningen ondersteuning aan het herstel

  • Zo nodig kijken welke hulpverlener zinvol is als klachten blijven of erger worden

      • Andere benaming: verrekking/scheur hamstring of blessure hamstring of acuut hamstring letsel
      • Anatomie
        • De 'hamstringspier' is een groep van 3 spieren die zich bevinden aan de achterzijde van het bovenbeen, en verbinden de zitbeen knobbel met het onderbeen. Functie spier: buigen in knie en strekken in heup
        • Zie google afbeeldingen: hamstringspier. Neem met de fysiotherapeut door welke afbeeldingen voor u relevant zijn. 
        • Zie video website 'Human ARVR': 'Hamstringspier'
      • De blessure ontstaat meestal bij de spier - peesovergang. Deze is te vinden aan de beiden uiteinden van de spier, waar het stugge peesweefsel overgaat in het zachtere spierweefsel.
      • Beschadigingen kunnen worden ingedeeld in drie gradaties, afhankelijk van de ernst. Als er geen aanvullend onderzoek gedaan is wordt elke acute hamstringblessure behandeld als een scheuring (derde graad). In de loop van de tijd zal de snelheid van herstel uitwijzen waar werkelijk sprake van is.
        • 1e graad: verrekking (spiervezels uitgerekt) van een aantal spiervezels met geringe zwelling en ongemak en geen, of slechts minimaal, verlies van kracht en bewegingsbeperking.
        • 2e graad: grotere schade van de spier met een duidelijk krachtverlies.
        • 3e graad: een scheur (gehele of gedeeltelijke onderbreking van de spiervezels) die zich uitstrekt over de hele dwarsdoorsnede van de spier, resulterend in een totaal verlies van spierfunctie
      • Voor uitgebreide en algemene informatie over spierverreking en spierscheur, zie het onderwerp 'spierverrekking en spierscheur' op deze site

      Neem met de fysiotherapeut door welke informatie zinvol is

      • Slechte spierbalans, slechte beweeglijkheid in gewrichten
      • Verlaagde belastbaarheid (oververmoeidheid, onvoldoende herstel van vorige sport inspanning, slechte conditie, stress) en daardoor eerder verkramping van de spier/ meer kans op blessure
      • Overbelasting
      • Slechte trainingsopbouw
      • Slechte warming-up
      • Eerdere hamstring blessure (herhaling van blessure door slechte opbouw belasting of littekenweefsel wat minder flexibel is)
      • Bij sporten waar gesprint, getrapt en gesprongen wordt loopt men meer kans op een acute hamstringblessure. Bijvoorbeeld bij hardlopen: sprinten en hordelopen.
      • Bij duursporten waar sprake is van een langdurig herhaalde loopbeweging (marathon) is er kans op een chronische hamstringblessure

      Neem de oorzaak van uw klachten met de fysiotherapeut door

      • Algemeen
        • Pijn bij druk op de blessure plek
        • Bij aanspannen een krampgevoel
        • Rekken van de spier is pijnlijk
        • Pijn tijdens een inspanning.
        • Lokalisatie pijn: pijn over hele lengte van de spier.
      • Bij lichte blessure
        • Er is sprake van schade aan de spiercel
        • Verdikking spier en/of verkramping 
        • Vaak bij duursporters
        • Vaak in combinatie met vochtverlies tijdens sporten
        • Herstel vaak binnen 5 dagen 
      • Bij een spierverrekking
        • Er is sprake van schade aan zgn reticulaire vezels
        • Pijn is duidelijk aanwezig bij belasten spier
        • Er is geen zwelling en geen bloeduitstorting aanwezig.
        • Er is geen bewegingsbeperking of krachtverlies.
        • Vaak bij explosieve sporters
        • Herstel vaak binnen 14 dagen
      • Bij een spierscheur
        • Er is sprake van schade aan spiermembraan en aan het spierbindweefsel
          • Ontstekingsfase: Eerste 2 dagen
          • Herstelfase 1(proliferatiefase 1: Dag 2-16, spiermembraan wordt gesloten
          • Herstelfase 2 (proliferatiefase 2): Dag 16-21, herstel schade spier
          • Herstelfase 3 (remodelleringsfase): Dag 21-60 tot 80, herstel schade bindweefsel
        • Gebruik van de spier is moeilijk en verhoogt de pijn
        • Bij een volledige scheur kan je op de plaats van de scheur een inkeping of holte zien
        • Inwendige zwelling / bloeding: blauwe donkere plek aan de achterzijde van het bovenbeen, die aanvoelt als een verdikking. Na verloop van tijd zal deze plek (door de zwaartekracht) naar beneden uitzakken.
        • Vaak bij explosieve sporters en sporters die extra moeten presteren
        • Ontstaat bij zware belasting (high impact of hoge snelheid)

      Neem de verschijnselen die bij u aanwezig zijn met de fysiotherapeut door

      • Fysiotherapeut 
        • De eigen fysiotherapeut geeft aan welke informatie, adviezen en oefeningen zinvol zijn, zie verder. Meestal zijn 4 - 6 behandelingen voldoende. Tijd is de belangrijkste factor bij herstel van de aangedane structuren. Fysiotherapie is van belang om de voorwaarden van het natuurlijke herstel te optimaliseren.
          • Eerste behandeling: Diagnose stellen, uitleg klachtenbeeld, informatie over behandelplan en eerste adviezen oefeningen
          • Tweede behandeling: Oefeningen en adviezen doornemen (e.v.t een opname hiervan maken die thuis bekeken kan worden)
          • Behandeling 3: Oefeningen doornemen en kijken of ze goed uitgevoerd worden
          • Behandeling 4 enige tijd na behandeling 3: evalueren stand van zaken.
          • Zo nodig nog 2 (of meer: e.e.a afhankelijk van herstel) behandelingen plannen
      • Huisarts
        • Medicatie: NSAID gedurende maximaal 10 dagen, voornamelijk om pijn te bestrijden.
        • Doorverwijzen: onderzoek / fysiotherapeut / orthopeed bij uitgebreide klachten of als na 2-3 dagen geen verbetering optreed naar specialist
      • Naar specialist, orthopeed:
        • Onderzoek: MRI / echo, 1-2 dagen na trauma, meestal alleen bij topsporters of bij afwijkend beloop. Zie website 'startpuntradiologie': Heup
          • Graad 0: Geen zichtbare afwijkingen
          • Graad 1: Oedeem zichtbaar maar geen afwijkingen spiermembraan (= verrekking)
          • Graad 2: Gedeeltelijke ruptuur hamstring
          • Graad 3: Totale ruptuur hamstring
        • Medicatie: NSAID gedurende maximaal 10 dagen, voornamelijk om pijn te bestrijden.
        • Operatie

      Neem met de fysiotherapeut door welke hulpverleners een aanvulling kunnen zijn op de behandeling

      • Algemeen
        • Bij operatie: volg protocol specialist
        • Als er geen aanvullend onderzoek gedaan is, wordt elke acute hamstringblessure behandeld als een scheuring. In de loop van de tijd zal de snelheid van herstel uitwijzen waar werkelijk sprake van is.
        • Gedurende de eerste 12-24 uur na de blessure is het van belang de hamstring op 'een functionele lengte' te houden: 0-30 graden buiging in heup en knie gestrekt (nodig om te kunnen wandelen = functioneel). Probeer ook gedurende de nacht het been zo te houden.
        • In de eerste 48 uur treedt er altijd een ontsteking op. Deze ontsteking is voor het lichaam noodzakelijk om het wondgenezingsproces op gang te brengen. In verband met deze ontsteking en de ontstane bloeding in eerste instantie niet doen: warme douche / rekken / masseren (masseren pas doen na 3-4 weken)
        • Eventueel drukverband aanleggen (zie website 'de fysioclub': drukverband bovenbeen) of comressiebroek of tapen. Zie video op website 'Human ARVR': 'Tapen hamstringspier'. Zie bol.com: bandage bovenbeen // drukverband bovenbeen// medical tape
        • Eventueel loophulpmiddel gebruiken om been te ontlasten. Zie het onderwerp 'hulpmiddelen' op deze site, en kijk bij 'lopen'. Neem met de fysiotherapeut door wanneer welk loophulpmiddel gebruikt moet worden (ivm opbouwen belasting). Neem met de fysiotherapeut door welk loophulpmiddel voor u geschikt is. Zie filmpje en onderstaande afbeelding van website 'samenbeterthuis.nl. Zie bol.com: elleboogkrukken 
        • Voorkom overbelastingssituaties, belasting aanpassen aan mogelijkheden, explosieve bewegingen vermijden
        • Ontspannen / pijn dempen
      • Bij sporten
        • Een hamstringblessure is een hardnekkige blessure. Zelfs nadat de blessure hersteld is blijft het vaak nog een zwakke plek. Een goede opbouw van de belasting is dan ook van belang. Te snelle sporthervatting geeft bij dit soort spierblessures een zéér grote kans op herhalingen.
        • Revalidatie met accent op lengte hamstring (vooral eerste 12-24 uur) geeft een snellere terugkeer naar de sport
        • Bekijk samen met de trainer of  fysiotherapeut uw techniek, kijk of er aanpassingen mogelijk zijn, zodat overbelasting minder plaatsvindt
        • Bespreek met de trainer of fysiotherapeut de trainingsintensiteit tijdens de blessure
        • Bespreek met de trainer of  fysiotherapeut de opvoering van de belasting als de klachten afnemen
        • Als u een sport niet meer kunt uitoefenen, zoek dan naar alternatieven: fietsen, fitnessprogramma voor thuis (hometrainer, duotrainer, roeiapparaat etc.
        • Niet met medicatie / pijndempers sporten of belastend werk doen
        • Onderzoeken sportmateriaal, sportomstandigheden, trainingsbelasting (frequentie, duur en intensiteit aanpassen, stoppen is vaak niet nodig) en techniek.
        • Een goede warming-up en cooling-down (rustig starten met de sport die u gaat doen en rustig eindigen). Doe eventueel rekoefeningen
        • Bij sporten excentrische oefeningen doen om hamstringblessures te voorkomen (zie aanvullende informatie 2
        • Terugkeer naar sport mogelijk, zie aanvullende informatie 2.13.4
        • Excentrische krachtoefening (Zie video sportzorg: nordiccurlvermindert het aantal hamstringblessures bij amateurvoetballers. Zie aanvullende informatie 2.3

      Neem met de fysiotherapeut door welke adviezen voor u zinvol zijn

      SAM 3820

      • Punten die van belang zijn bij deze klacht. Zie ook aanvullende informatie: 2.1.12 en 2.1.18 en 2.1.19 
        • Losmaakoefeningen bij pijn en stijfheid
        • Rekoefeningen: op lengte brengen hamstringspier
          • Oefeningen die accent leggen op lengte hamstring zijn belangrijk. Vooral eerste 2 weken zijn van belang ivm 'sluiten spiermembraan
        • Krachtoefeningen
          • Voor hamstringspier en bilspier, gluteus maximus (bij krachtvermindering van deze spier moet hamstring meer doen waardoor overbelasting kan ontstaan)
          • Excentrische oefeningen. Zie aanvullende informatie 2.3
          • Oefening zo nodig verzwaren met elastiche band of gewichtje
          • Maak zo nodig gebruik van hulpmiddelen, zie bol.com: Oefenmat // gewicht om enkel // elastische banden
        • Stabiliteitsoefeningen lage rug en heup. Zie ook aanvullende informatie: 2.1.13
        • Als het mogelijk is functioneel oefenen/trainen ( = traplopen, opstaan en gaan zitten, wandelen, hometrainer, tuinieren, fietsen, stofzuigen, sport doornemen die gedaan wordt 'droog oefenen' zoals  bijvoorbeeld tennis bewegingen met racket doornemen in oefenzaal) omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
        • De fysiotherapeut kan (als zowel de fysiotherapeut en de patiënt er achter staan!) een opname maken van de oefeningen die voor u van belang zijn (met telefoon van fysiotherapeut en mailen of met telefoon/ ipad van patiënt), zodat u thuis dit terug kan zien)
      • Video's van onderstaande komen van de website 'rehab my patient', tenzij anders vermeld.
      • Sportspecifieke oefeningen
        • Sport doornemen die gedaan wordt 'droog oefenen' zoals  bijvoorbeeld tennis bewegingen met racket doornemen in oefenzaal) omdat dit aansluit bij het normale gebruik spieren en gewrichten
        • Zigzaggen en hurksprong en springen over een lijn. Zie website 'sportzorg'
        • Zie onder mogelijke opbouw naar sport, ga naar volgende stap bij pijnvrij kunnen uitvoeren
          • Fietsen
          • Dribbelen op plek: bijvoorbeeld 10 maal 20 seconden
          • Korte stukken rennen met kleine passen: bijvoorbeeld 10 maal 40 meter
          • Versnellen voorwaarts/achterwaarts: bijvoorbeeld 10 maal 10 meter
          • Hardlopen op snelheid: bijvoorbeeld 6 maal 20 meter en daarna 4 maal 40 meter en daarna 2 maal 60 meter
          • Deelnemen aan eigen training bij afwezigheid pijn
      • Voor extra oefeningen en algemene informatie bij oefeningen: Zie 'oefeningen per lichaamsdeel' en kijk bij heup/ spier achterzijde bovenbeen
      • Voor een mogelijk trainingsschema, zie 'trainen' op deze site en kijk bij 'mogelijk trainingsschema bij 'pees- en spierklachten'

      SAM 3841

      De fysiotherapeut geeft aan welke oefeningen voor u geschikt zijn

      1. Websites
        1. Sportzorg: hamstringblessure
        2. De fysiotherapeut: Hamstring
        3. Alles over sporten: Hamstring
        4. De fysiotherapeut: Hamstring
        5. Zie ook de onderwerpen op deze site: spierverrekking en spierscheur
      2. Onderbouwing  
        1. VSG (Vereniging voor Sport Geneeskunde): Hamstringblessure bij sporters (2012). Is vergelijkbaar bij quadricepsspier
          1. Risicofactoren voor het krijgen van een hamstringblessure bij sporten zijn
            1. Eerdere hamstringblessure 

            2. Hogere leeftijd 

            3. Wrs Core instability
            4. Wrs Vermoeidheid
            5. Wrs Architectuur van de hamstrings
          2. Onduidelijke risico factoren zijn voor het krijgen van een hamstringblessure bij sport

            1. Verminderde flexibiliteit 

            2. Musculaire dysbalans met verminderde excentrische kracht van de hamstrings

          3. MRI lijkt een sensitievere methode voor het detecteren van subtiele graad I hamstringblessures en diep gelegen laesies van de hamstrings dan echografie

          4. Als er sprake is van oedeem en hematoomvorming lijken Echografie en MRI gelijkwaardig in het stellen van de diagnose hamstringblessure

          5. Wat betreft de follow-up lijkt MRI sensitiever dan echografie. Een graad III ruptuur of avulsiefractuur, positieve beeldvorming op MRI en een hogere mate van spierschade bij beeldvormend onderzoek leiden tot een langere herstelduur bij een hamstringblessure  

          6. Er zijn aanwijzingen dat recidiverende hamstringrupturen, het stretch type hamstringblessure, de betrokkenheid van de vrije proximale pees, een hogere VAS score ten tijde van de blessure, het niet pijnvrij lopen binnen 24 uur posttrauma en persisterende tekenen van de blessure bij follow-up leiden tot een langere herstelduur

          7. Er zijn aanwijzingen dat statische rekoefeningen (stretching) bij graad II hamstringblessures een positief effect hebben op de range of motion en desnelheid van terugkeer in de sport (2004)

          8. Er zijn aanwijzingen dat progressieve training van de behendigheid in combinatie met training van de actieve rompstabiliteit bij graad I en II hamstringblessures eenpositief effect hebben op de snelheid van terugkeer in de sport en het risico op recidief blessures.(2004)

          9. Er zijn aanwijzingen dat intramusculaire injecties met actovegin bij graad I en II hamstringblessures een positief effect hebben op de snelheid van terugkeer in de sport. (2011)

          10. Er zijn aanwijzingen dat slump stretching technieken bij graad I en II hamstringblessures een positief effect hebben op de snelheid van terugkeer in de sport.(1989)

          11. Bij avulsies van de proximale pezen van de hamstrings leidt operatief herstel tot betere resultaten dan conservatieve behandeling (2011) en leidt operatieve behandeling binnen 4 weken na het trauma tot betere resultaten dan operatievebehandeling na 4 weken posttrauma (2011)

          12. Excentrische krachttraining is waarschijnlijk een effectieve behandelmethode in de revalidatie bij hamstringblessures (2007) en lijkt een effectieve methode bij de preventie van zowel nieuwe als recidiverende acute hamstringblessures bij voetballers spelend op een hoog niveau (2011)

        2. Fysiostart: Diagnostische tests heup
        3. Acute hamstringblessures bij sporters (9 februari 2017)
          • Hamstringblessures komen regelmatig voor bij zowel professionele als recreatieve sporters. De basisbehandeling van patiënten met een acute hamstringblessure zonder complete ruptuur is een opbouwend fysiotherapeutisch oefenprogramma. Dat concluderen auteurs in het artikel Acute hamstringblessures bij sporters in Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
        4. Physiotutors:
          1.  NO RELATIONSHIP BETWEEN HAMSTRING FLEXIBILITY AND HAMSTRING INJURIES IN MALE AMATEUR SOCCER PLAYERS; A PROSPECTIVE STUDY.
          2. Askling Protocol | Hamstring Strain Rehabilitation
          3. Improve Jumping & Sprinting Performance | Front Squat vs. Hip Thrust
          4. WHY STRETCHING IS A WASTE OF TIME!
          5. Muscle Tightness Explained: Why do my muscles feel tight?
          6. 90-90 Straight Leg Raise Test⎟ Hamstring 
          7. Tripod Sign | Hamstring Contractures
          8. Hip assesment
        5. Sportgericht:  hamstringblessure, deel 1 en deel 2
        6. Aspetar hamstringprotocol
        7. Nicky van Melick, sportfysiotherapeute en bewegingswetenschapper
          1. Video's op youtube
          2. Bohn Stafleu en van Lochum, e-learning: Diagnostiek en behandeling van acute hamstringblessures
          3. Testen bij hamstringblessure
            1. Askling H test (zie website 'aspetar')
            2. Palpatie hele hamstring
            3. Lage rug: sprake van referred pain?, beweeglijkheid
            4. Lengtetest hamstring: SLR en PKET
            5. Weerstand hamstring en gluteus maximus
            6. Take of the shoe test(TOST)
            7. Actieve knie extensietest (AKET)
            8. Functional Assesment scale for acute hamstring injuries (FASH)
          4. Terugkeer sport
            1. Patient in buiklig: palpatie hamstring mag nergens meer pijnlijk zijn
            2. SLR: er mag hoogstens een verschil van 10% zijn met niet aangedane been
            3. SLR: isometrisch hamstring aanspannen mag geen pijn veroorzaken
            4. AKET
            5. Buiklig
              1. Kracht testen hamstring in 0 %2B 15 %2B 45 en 90 graden:  geen verschil links /  rechts en geen pijn
              2. Kracht testen gluteus maximus
            6. Askling H test goed en zonder pijn kunnen uitvoeren: 3 maal been gestrekt heffen (zie website 'aspetar')
            7. Volgen tijdens eerste week sporten
              1. Palpatie hamstring
              2. Knie extensietest li-re verschil
              3. Knieflexiekracht isometrisch bij 15 graden knieflexie:  li-re verschil
            8. Meestal terugkeer mogelijk
              1. 6 dagen na microcompartimentprobleem
              2. 15 dagen bij verrekking
              3. 28 dagen bij ruptuur voetballer
              4. 49 dagen bij ruptuur 'sprinter'
              5. 121 dagen bij ruptuur 'stretching type'
        8. Physical preparation of the football player with an intramuscular hamstring tendon tear: clinical perspective with video demonstrations (2017)
        9. Managing hamstring injury in track and field by Stuart Butler (2018)
        10. Physical preparation of the football player with an intramuscular hamstring tendon tear: clinical perspective with video demonstrations (2018
        11. NtvG / huisarts en wetenschap
          1. NtvG: 
          2. NtvG: 1 t/m 10 van 49 zoekresultaten voor 'hamstring'
          3. Acute hamstringblessures bij sporters (2015). Conclusie: Hamstringblessures zijn een regelmatig voorkomende blessure bij zowel professionele als recreatieve sporters. De diagnose wordt gesteld bij acuut ontstane pijn aan de achterzijde van het bovenbeen en de aanwezigheid van de trias aanspan-, rek- en palpatiepijn. Aanvullend onderzoek en een mogelijke verwijzing voor chirurgische interventie zijn geïndiceerd bij aanwijzingen voor een zeldzame complete hamstringruptuur of avulsiefractuur. De basis van de behandeling van patiënten met een acute hamstringblessure zonder complete ruptuur is een opbouwend fysiotherapeutisch oefenprogramma. De hersteltijd bedraagt gemiddeld 3-6 weken, maar voor de individuele sporter is deze periode moeilijk te voorspellen. Factoren die gerelateerd zijn aan de hersteltijd zijn: het blessuremechanisme, de ingeschatte hersteltijd door de sporter zelf, de mate van het flexibiliteitsverlies, de afwezigheid van afwijkingen op een MRI-scan, complete rupturen en de betrokkenheid van de proximale pees. Het moment van sportterugkeer is uitdagend, waarbij het grootste risico een recidief van de hamstringblessure is. Voor een inschatting van het risico op een recidief zijn blessuregegevens uit de voorgeschiedenis van de sporter, en monitoring van de hamstringgevoeligheid, flexibiliteit en kracht in de eerste week na sportterugkeer, het meest waardevol.
          4. Zinvolle behandelingen voor hamstringblessures? (2013). Consequenties voor de praktijk: Er is zeer beperkt bewijs dat bij professionele sporters het herstel van hamstringblessures versneld kan worden met intensieve strekoefeningen. Daarnaast vermindert oefentherapie mogelijk de tijdsduur om terug te keren naar het volledige activiteitenniveau en het aantal recidieven bij de meer doorsnee sporters. Omdat er slechts 2 studies aan de inclusiecriteria voldeden, is er nog onvoldoende bewijs om een oefentherapieprogramma in de praktijk aan te bevelen voor de behandeling van hamstringblessures.
        12. Fysioforum: Zoekresultaten bij 'hamstring'
      1. Bij twijfel denken aan
        1. Avulsie ruptuur
        2. Referred pain vanuit lage rug of bekken

      Neem met de fysiotherapeut door welke informatie zinvol is